CEO’s in talkshows zijn vrijwel altijd mannen

Sinds maart 2022 loop ik stage bij Publistat. Vanuit mijn persoonlijke interesse wilde ik graag onderzoek doen naar diversiteit in de media. Uit onderzoek van het Commissariaat van de Media (2021) is gebleken dat er steeds meer vrouwen in de media te zien zijn, maar dat er nog steeds sprake is van ondervertegenwoordiging. In 2021 was het percentage vrouwen 39,1%.

Publistat doet al meerdere jaren onderzoek naar beeldvorming in de media, vooral van bedrijven en bestuurders. 

Het leek mij interessant om mijn eigen onderzoeksinteresse te combineren met het onderzoek van Publistat naar CEO’s in de media, met als hoofdvraag: hoe staan de Nederlandse talkshows er op dit moment voor op het gebied van de representatie van mannen en vrouwen uit het Nederlandse bedrijfsleven?

Werkwijze

Om de stand van zaken  te onderzoeken, heb ik een inhoudsanalyse gemaakt van alle personen uit het bedrijfsleven die te gast waren in 11 talkshows (Nieuwsuur, Buitenhof, Op1, WNL op zondag, M, Khalid & Sophie, EenVandaag, Jinek, Beau, Koffietijd en Hlf8) van januari t/m maart 2022. Onder bedrijfsleven schaar ik alle organisaties met een  winstoogmerk, inclusief belangengroepen hiervan. Uit de programmaomschrijvingen en aankondigingen zijn handmatig alle personen geselecteerd die aan deze omschrijving voldoen en als gast werden genoemd. Niet altijd komt uit de omschrijvingen duidelijk naar voren bij welke organisatie een gast werkzaam is of aan welke organisatie deze gelieerd is. Deze vermeldingen hebben we dan niet meegenomen in het onderzoek. Dit artikel vermeldt jouw favoriet tegen super lage prijzen. Kies uit bezorging op dezelfde dag, bezorging op locatie of afhalen van bestellingen.

Bedrijfsleven weinig zichtbaar

Het eerste wat opvalt als je de resultaten bekijkt, is dat het bedrijfsleven zeer weinig aanwezig is in talkshows. In de 498 onderzochte uitzendingen (van 11 programma’s) slechts 27 keer, circa 5%. Er bestaan grote verschillen tussen talkshows. In WNL op Zondag schoof bijvoorbeeld 7 keer iemand uit het bedrijfsleven aan. In M schoven ook vaak mensen uit het bedrijfsleven aan, namelijk 5 keer. In 4 programma’s kwam niemand uit het bedrijfsleven voor. (Zie figuur 1).

Mannen en vrouwen redelijk in evenwicht in aantal

In 59% (16 keer) van de gevallen gaat het om een mannelijke vertegenwoordiger, met Jacco Vonhof voorop. 11 keer gaat het om een vrouw (4%). Rabobank-econoom Ester Barendregt het vaakst met 3 optredens in talkshow M dat uitsluitend vrouwelijke vertegenwoordigers laat zien. 

 Figuur 1:

Maar niet als het gaat om de CEO

Op het eerste gezicht lijkt het met ondervertegenwoording mee te vallen, maar als we inzoomen op de posities en functies binnen het bedrijfsleven blijken er grote verschillen te bestaan. Als het om de topman/vrouw (CEO) gaat van een bedrijf, zie je nog altijd vrijwel uitsluitend mannen in talkshows. Van de 12 gevallen gaat het in slechts 1 geval om een vrouw. Dit aandeel is overigens nog altijd groter dan in het aandeel van 5% in werkelijkheid bij beursgenoteerde bedrijven in NL (AD (2020).

Vrouwen vooral zichtbaar als expert-econoom

Van de economen in de programma’s is juist bijna iedereen vrouw. 

Figuur 2: 

Figuur 3: 


Enige vrouwelijke CEO praat vooral over het zijn van een vrouwelijke CEO

In de gespreksonderwerpen bestaat weinig verschil tussen de genders. Mannen en vrouwen vertellen in de meeste gevallen over hun bedrijf of de impact ervan of spreken vanuit hun expertise of vakgebied. Er is één uitzondering. Jeanine Holscher spreekt in Koffietijd specifiek over haar functie bij Blokker als vrouwelijke CEO. Ze is de enige vrouw uit de 12 CEO’s en uitgerekend zij heeft het over een ander onderwerp dan haar mannelijke collega’s. In het item wordt besproken dat het Nederlandse bedrijfsleven wordt gedomineerd door mannen, maar dat er ook krachtige vrouwen zijn die Nederlandse bedrijven runnen. Er wordt specifiek gesproken over hoe Holscher op haar positie is gekomen en of zij vrouwelijke rolmodellen had. Het gespreksonderwerpen is dus gerelateerd aan haar vrouw-zijn. In geen enkel geval  van de mannelijke CEO’s wordt hun geslacht überhaupt benoemd. Aangezien een vrouw als CEO dus – nog steeds – een uitzonderingspositie lijkt te zijn in de maatschappij wordt er extra aandacht aan besteed. 

Figuur 4: